سنڌيانا ۾ موجود تصويرون ۽ انهن جا عنوان پڻ ڏسي سگھو ٿا
سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي حوالي طور تاريخ وار رکيو ويو آهي
سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي موضوع وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي
سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي الف ب وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي
هجري تاريخ ۾
سنڌي زبان جي تاريخ ۾، سنڌ بابت پهريون جامع ۽ باتصوير دستاويز ’انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا‘ جي صورت ۾ آگسٽ 2009ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. جنهن جا هن وقت تائين 12جلد ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آهن، جڏهن ته جلد تيرهون پڻ تياريءَ جي آخري مرحلن ۾ آهي. هن اهم رٿا جو ابتدائي خاڪو ته 1998ع ۾ جڙيو پر ان کان اڳ سنڌي ٻوليءَ جي با اختيار اداري جي قيام بعد 1991ع کان ئي اهڙي رٿا تي سوچ ويچار جو سلسلو شروع ٿيو هو. بعد ۾ ڊاڪٽر تنوير عباسيءَ هن رٿا جوابتدائي خاڪو تيار ڪيو ۽ 1998ع ۾ سنڌي ٻولي اٿارٽيءَ جي تڏهوڪي چيئرمين ڊاڪٽر غلام علي الانا باقائدي ريسرچ سيل ٺاهي نامور استاد ۽ عالم شيخ محمد اسماعيل کي انچارج مقرر ڪري نوجوان ريسرچرن جي ٽيم ترتيب ڏني. انهيءَ سلسلي ۾ سنڌ جي هر ضلعي ۾ اديبن ۽ سهڪاري ساٿين کي به مواد ۽ تصويرن وغيره جي سهڪار لاءِ خط لکيا ويا. ايڊيٽوريل بورڊ ۾ جناب محمد ابراهيم جويو، ڊاڪٽر فهميده حسين ، ڊاڪٽر الله رکيو ٻُٽ، امداد حسيني، ڊاڪٽر شمس الدين تنيو ۽ تاج جويو شامل هئا. پهرئين جلد جو ڪم لڳ ڀڳ پورو ٿيو پر اهو ڇپائي جي مرحلي کان رهجي ويو، ڇاڪاڻ ته 2001ع ۾ ڊاڪٽر غلام علي الانا جي وڃڻ بعد هن اسڪيم تي ڪم بند ٿي..... وڌيڪ پڙهو
شاهه واهه 2: هيءُ واهه نصرپور شهر ۾ هوندو هو، ڪنهن دور ۾ ساڱرو درياهه هن شهر سان لڳ وهندو هو. وڏا واهه کوٽايل هئا. جن جي ذريعي شهر کي پاڻي پهچائڻ جو انتظام ڪيل هو. انهن ۾ مکيه واهن مان ‘شاهه واهه’ به هڪ هو. شاهه واهه، شهر جي بلڪل وچ مان وهندو هو، جتي هن وقت گل محمد ڪنڀار وارن جون ٿانوَن پچائڻ جون آويون آهن. ڪنهن زماني ۾ واهه جي ڪپر سان وڏي مارڪيٽ ٺهيل هئي، جتي درياهه جي پتڻ کان شاه واهه ذريعي مال سان ڀريل ٻيڙيون ان مارڪيٽ جي سامهون اچي لنگر انداز ٿينديون هيون. ان کان سواءِ واپار لاءِ اتي هميشه ٻيڙيون هلنديون هيون، جن جي رستي شهر جي ٻنهي طرفن کان ماڻهن جي اچ وڃ ۾ سولائيءَ سان ٿيندي هئي. شاهه واهه جي ٻنهي ڪپرن، يعني اولهه ۽ اوڀر ۾ لڳولڳ گهر، دڪان ۽ بازارون هيون. حڪيم قاضي محمد بخش جي پراڻي دواخاني جي ڀرسان انهيءَ شاهه واهه کي پار ڪرڻ لاءِ هڪ پُل پڻ ٻَڌل هئي، جيڪا هن وقت ناهي ۽ نه ئي شاهه واهه جو ڪو وجود باقي آهي.
ڊاڪٽر قريشي حامد علي خانائيءَ پنهنجي ڪتاب ۾ ڄاڻايو آهي ته، “ڪن روايتن مطابق ‘شاهه واهه’ ساڳيو ‘ميرزائي واهه’ جي نالي سان پڻ سڏبو هو.” شاهه واهه جي اولهندي ڪناري تي مائ....وڌيڪ پڙهو