تصويرون ۽ عنوان

سنڌيانا ۾ موجود تصويرون ۽ انهن جا عنوان پڻ ڏسي سگھو ٿا

تاريخ وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي حوالي طور تاريخ وار رکيو ويو آهي

موضوع وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي موضوع وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

الف بي وار ترتيب

سنڌيانا ۾ موجود مضمونن کي الف ب وار ترتيب ۾ رکيو ويو آهي

2025-05-17 عيسوي تاريخ ۾

* الهه بخش سومرو شهيد (سياستدان)

* تنقيد (ادب)

* پوليو (بيماريون)

* استاد بخاري (شاعر)

* پاڪستان پيپلز پارٽي (سياسي پارٽيون)

* شادي (سماج)

* امداد حسيني (شاعر)

* داستان (مختلف)

* ديوان ڪوڙو مل چندن مل کلناڻي (شخصيتون)

* بلاول ڀٽو زرداري (سياستدان)

انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا

سنڌي زبان جي تاريخ ۾، سنڌ بابت پهريون جامع ۽ باتصوير دستاويز ’انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا‘ جي صورت ۾ آگسٽ 2009ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. جنهن جا هن وقت تائين 12جلد ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آهن، جڏهن ته جلد تيرهون پڻ تياريءَ جي آخري مرحلن ۾ آهي. هن اهم رٿا جو ابتدائي خاڪو ته 1998ع ۾ جڙيو پر ان کان اڳ سنڌي ٻوليءَ جي با اختيار اداري جي قيام بعد 1991ع کان ئي اهڙي رٿا تي سوچ ويچار جو سلسلو شروع ٿيو هو. بعد ۾ ڊاڪٽر تنوير عباسيءَ هن رٿا جوابتدائي خاڪو تيار ڪيو ۽ 1998ع ۾ سنڌي ٻولي اٿارٽيءَ جي تڏهوڪي چيئرمين ڊاڪٽر غلام علي الانا باقائدي ريسرچ سيل ٺاهي نامور استاد ۽ عالم شيخ محمد اسماعيل کي انچارج مقرر ڪري نوجوان ريسرچرن جي ٽيم ترتيب ڏني. انهيءَ سلسلي ۾ سنڌ جي هر ضلعي ۾ اديبن ۽ سهڪاري ساٿين کي به مواد ۽ تصويرن وغيره جي سهڪار لاءِ خط لکيا ويا. ايڊيٽوريل بورڊ ۾ جناب محمد ابراهيم جويو، ڊاڪٽر فهميده حسين ، ڊاڪٽر الله رکيو ٻُٽ، امداد حسيني، ڊاڪٽر شمس الدين تنيو ۽ تاج جويو شامل هئا. پهرئين جلد جو ڪم لڳ ڀڳ پورو ٿيو پر اهو ڇپائي جي مرحلي کان رهجي ويو، ڇاڪاڻ ته 2001ع ۾ ڊاڪٽر غلام علي الانا جي وڃڻ بعد هن اسڪيم تي ڪم بند ٿي..... وڌيڪ پڙهو

** سنڌي پسون ۽ پکي پرڏيهه ۾ **

سنڌي پسون ۽ پکي پرڏيهه ۾ (Sindhi Cattle & Birds in Foreign): سنڌ جي چراگاهي دور جي ترقيءَ سبب سنڌي نسل جي جانورن جي هاڪ دنيا ۾ ٿي. ڪنهن دور ۾ سنڌ جي مال جو وڏو کاپو وچ اوڀر ۾ ٿيندو هو.

سنڌ جي ٻن ٿوهن وارن اٺن جو ڏيساورن ۾ ايترو ته کاپو ٿيو، جو انهن جو نسل سنڌ مان مرڳو ئي ختم ٿي ويو. هيروڊوٽس (450 ق. م) پهريون تاريخدان هو، جنهن سنڌ جي ٻن ٿوهن وارن اُٺن جو ذڪر ڪيو آهي. اُن کانپوءِ عرب سياحن به سنڌ جي ٻن ٿوهن وارن اُٺن جو ذڪر ڪيو آهي. بشاري (375 هه) لکي ٿو ته، ”فارس ۽ بلخ تائين سنڌ جي ٻن ٿوهن وارن اُٺن جو نسل رائج ٿيو، جنهن کي سنڌي پالهه ۽ عربي فالج سڏيندا آهن.“

سنڌ ۾ انيڪ زمانن تائين، گهرو ۽ تاتيل جانورن جي هرهڪ جنس جا ڪي نمونا جهنگلي نموني ۾ به لڌا ويندا هئا. جهڙوڪ ڪارونجهر کان هيٺ ڪڇ واري قديم سنڌ جي ماڳ ۾ هزارين ٽولن جي صورت ۾ جهنگلي خر (گڏهه) گهمندا ۽ چرندا وتندا هئا. يا سنڌوءَ جي منڍ واري ماٿري ٿٻيٽ ۾ ’مارڪوپولو‘ نالي جهنگلي رڍون جبلن تي پيون چرنديون هيون.

ارغونن ۽ ترخانن جي دور تائين سنڌ ۾ جهنگلي اٺ به هوندا هئا، جڏهن همايون، شير شاهه سوريءَ پاران هندس....وڌيڪ پڙهو