چِيڪلو

چِيڪلو (راند): هيءُ هڪ قسم جي راند آهي، جنهن کي سنڌ ۾چِيڪلي راند چوندا آهن. چيڪلي ٺاهڻ لاءِ ٻن ڪاٺين جي ضرورت پوندي آهي. هڪ ٿلهيري ڪاٺي زمين ۾ سڌي (مُني وانگر) کوڙي ويندي آهي، جيڪا زمين کان اڍائي ٽي فوٽ مٿي هوندي آهي. ان جو مٿيون پاسو لسو ۽ نوڪدار ٺاهيو ويندو آهي. ٻي ڪاٺي 6 کان 7 فوٽ ڊگھي هٿ ڪري، ان جي بلڪل وچ واري حصي کي کانچو (سوراخ ٺاهيو ويندو آهي) جيڪو نوڪدار پاسي جي سائيز مطابق ٺاهبو آهي ۽ ڪاٺيءَ کي نوڪدار حصي تي رکيو ويندو آهي.
هن راند ۾ ٻه ٻار هڪ ڪاٺيءَ جي هڪ پاسي، ٻيو ٻئي پاسي ويهندو آهي ۽ ڪاٺيءَ کي نوڪ تي رکي، گول گھمايو ويندو آهي. سنڌ ۾ روايت آهي ته مالوند ماڻهن ۾ هڪ ٽوٽڪو مروج آهي. جڏهن مال ۾ ’ساماڙي‘ جي بيماري ٿيندي آهي ته مال جي وٿاڻ ۾ چيڪلو ٺاهيندا آهن ۽ ٻارن کي چوندا آهن ته چيڪلي ۾ تيل ۽ آڱر وجھي ڦيرايو ته جيئن مال مان ساماڙي جي بيماري ختم ٿئي. چيڪلو ٻهراڙيءَ ۾ ڌنار ۽ ٻار اڪثر راند لاءِ ٺاهيندا آهن.

راند - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون