بلائون
بلا
بَلا: هي لفظ عام طور ڪنهن آفت يا مصيبت جي معنيٰ ۾ به ڪم ايندو آهي، ڪڏهن بيمارين وغيره لاءِ به استعمال ڪن ٿا. خاص معنيٰ ۾ ’بلا‘ ڪو به نانگ (سواءِ ڪاريهر جي) آهي. سنڌ جا جوڳي ”نانگ“ ۽ ”بلا“ ۾ ائين فرق ڪندا آهن ته نانگ اهو جيڪو ڦڻ کڻي يعني Cobra آهي ۽ ’بلا‘ ان کانسواءِ ٻيا سمورا ريڙهيون پائيندڙ جانور آهن. انهيءَ لحاظ سان ”لنڊي“ بلا آهي ته ”کَپرُ“ نانگ آهي. سڀ نانگ ۽ سڀ بلائون زهر واريون ڪين ٿين. نانگ ۽ بلائون گهٽ زهريليون به ٿين. سنڌ ۾ نانگن ۽ بلائن جي قسمن ۽ انهن جي زهر وارن اثرن ۽ عادتن بابت ماهر فقير محمد عرس بهراڻيءَ جو ڪتاب ”نانگن جي دنيا“ تحقيق جي لحاظ سان نهايت معياري ڪتاب آهي، جنهن ۾ هن نانگن ۽ بلائن جي قسمن ۽ زهرن بابت قيمتي معلومات ڏني آهي. ڪجهه بلائن جا نالا هي آهن: ’پيئڻ بلا‘، ’واڇر بلا‘، ’سڱريلا‘، ’گهوڙيال بلا‘، ’چوڙيل بلا‘، ’ارڙ بلا‘، ’سرنگهه بلا‘، ’هڻ کڻ‘، ’ٻه مُنهين بلا‘، ’ڪنڀاري ڪوراڙ‘، ’سونهري ڪوراڙ‘، ’لوهاري ڪوراڙ‘، ’جهنڊر ڪوراڙ‘، ڪوڏڻ ڪوراڙ‘، ۽ ’ڪُرنڊ بلا‘ وغيره .
نانگ يا بلا جو زهر، ڳهر آڻيندڙ ۽ تمام ٿڌو آهي؛ يڪدم رت جي جزن کي ماري ڇڏيندو آهي، جنهن ڪري نانگ يا بلا جو ڪکيل بيهوشيءَ ۾ ئي مري ويندو آهي .
لفظ بلاھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
بلا - مان نڪتل ٻيون شاخون-
تير 2جيت جڻا - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
سونارين سونهري ڪوراڙاڏوهي
ڄيون
ٻگئي
ڀورو ڪينئون
ٽڪ ٽڪائي ٽنڊڻ
ڀُڻڀُڻي مک
ڀَمِرو ڀؤنر
جَهنڊ
چِچِي